Koorddansen

Het is als koorddansen op de rand van twee werelden: de Turkse identiteit aan de ene kant en de Nederlandse aan de andere. Schrijver Ziya Altmis groeide op met beiden. Over de liefde tussen zijn Nederlandse moeder en zijn Turkse vader, en over de complexe kanten van twee identiteiten, schrijft hij een roman. Door de hulp van Oud-WOLK’er Sandro van der Leeuw is Ziya nu klaar om uitgeverijen aan te schrijven. Ziya: “Voor een volgend boek weet ik nu beter hoe ik het zélf aan kan pakken.” 

Schrijven is, net zoals wel meer kunstdisciplines, een eenzaam beroep. Maar dat geldt misschien nog wel meer voor iemand als Ziya, die zonder vooropleiding aan een roman begon. Hij deed schrijfcursussen bij het CKE en de Schrijversacademie en sloot zich aan bij The Writer’s Guide in Rotterdam, maar miste nog een netwerk van gelijkgestemden in zijn woon- en werkomgeving: Eindhoven. “Ik voelde me best eenzaam hier in de stad, ik kende eigenlijk niemand die met hetzelfde proces bezig was. Daarom was ik op zoek naar een programma dat mij hierbij kon ondersteunen.”

Je was ongeveer vier maanden bezig met je boek toen je voor WOLK werd geselecteerd. Wat was je vraag precies?

Ziya: “Voor mij was alles heel nieuw: de schrijverswereld, ik wist er niets van. Ik had ook last van het imposter syndrome. Wie ben ik wel om dit verhaal te vertellen, heb ik eigenlijk wel iets interessants te melden? Dat soort gedachten belemmerden mij enorm.  Concreet ging ik in eerste instantie aan de slag met het verhaal zelf. Ik had me in die vier maanden tijd compleet vast geschreven. Mijn mentor Juliet Gagnon (directeur Stichting Watershed, red.) koppelde me aan schrijfcoach Zeinab El Bouni. Zij coachte me een half jaar lang inhoudelijk op het verhaal. Zij maakte wat vastzat, los. Tegelijkertijd werd ik ook nog begeleid door Simone Atangana Bekono, vanuit The Writer’s Guide. Precies wat nodig was, dus. Ik vond het wel heel spannend. Maar ik merkte wel dat ik gaandeweg zelfverzekerder werd. En dat ik weer meer op papier kreeg.”

Hoe kwam het dat je zelfverzekerder werd?

Ziya: “Ik denk doordat zoveel mensen ‘ja’ tegen me zeiden, in me geloofden. Daardoor voelde ik: ik mag er zijn, mijn verhaal doet ertoe. Dat sterkt je natuurlijk enorm om wat je wil vertellen op papier te zetten. Mijn verhaal begint anders dan voor veel andere schrijvers. Na twee gestrande studies startte ik als projectcoördinator bij Stichting Ik Wil, een organisatie waarvoor ik me nog steeds met hart en ziel inzet. Toen iemand me daar tijdens een activiteit vroeg naar mijn eigen hartenwens, kwam ik toch weer bij het schrijven uit. Vanaf daar is dat vuurtje steeds harder gaan branden. En ja, als schrijver een verhaal aantrekkelijk op papier zetten is één, maar je moet ook stevig in je schoenen staan. Geloven dat jij iets kunt toevoegen aan de wereld. En daar heeft WOLK me erg bij geholpen.”

Voor feedback geven en ontvangen is een bepaalde persoonlijke klik onmisbaar. Hoe was dat bij jullie?

Ziya: “Dat zat bij ons goed. Er was gelijkwaardigheid. Sandro liet me in mijn waarde, en nam me op een heel gemoedelijke, rustige manier mee in zijn feedback. Het aanschrijven van uitgeverijen was in mijn hoofd iets heel groots geworden, ik wist totaal niet waar ik moest beginnen. Doordat Sandro de stappen klein en behapbaar maakte, kreeg ik meer grip. Hij zei bijvoorbeeld: ‘Ga eens naast je boekenkast staan, en kijk welke uitgeverijen je ziet. Kies er vijf die ook bij jou zouden passen.’ Zo hielp hij me aan een fijne structuur – eerst doen we dit, dan dat – en gaf hij scherpe feedback waarmee ik mijn verhaal nog verder kon bijschaven. Op dit moment heb ik een stevig document om uitgeverijen mee aan te schrijven. Die stap daadwerkelijk zetten is natuurlijk nog steeds spannend. Maar ik voel me nu wel goed voorbereid om die stap te nemen.”

Sandro: “Wat ik merkte aan Ziya, is dat hij open stond voor feedback. Hij schakelde snel, deed echt iets met wat ik zei. In het begin was het nog aftasten: wat kan iemand aan? Toen ik merkte dat hij heel eager was om zijn tekst te verbeteren, kon ik er steviger in. Daardoor maakten we snel grote stappen. En dat komt hem natuurlijk ten goede.”

Wat leverde deze samenwerking voor jullie op?

Sandro: “Wat goed of minder goed werkt in een verhaal is een spier die je moet ontwikkelen. Daar probeerde ik Ziya bij te helpen: ik gaf aan waar hij me kwijtraakte in het verhaal, waar ik nieuwsgierig was naar hoe een personage zich voelde, of dat ik meer wilde weten over een ruimte waar een bepaalde dialoog plaatsvond. Zelf moet ik die spier ook blijven trainen. Dat doe ik door te schrijven en door veel te lezen. Ook het coachen van Ziya was een fijne training voor mij. Je duikt daarvoor helemaal zo’n verhaal in, moet super gefocust lezen. Dus voor mij is dit als schrijver net zo goed waardevol.” 

Ziya: “Nou, ik heb nog zoveel verhalen in mijn hoofd. Dus er is nog genoeg te schrijven. Voor mij is het gevoel dat ik nu een netwerk om me heen heb, heel prettig. Eerst dacht ik altijd: alles gebeurt in de Randstad. Nu weet ik dat dat niet zo is. Met de ervaringen van WOLK ga ik mijn carrière als schrijver met veel meer vertrouwen tegemoet.”