Hoe zou je je praktijk willen omschrijven?

Ik merk dat ik het lastig vind om dat in een zin te benoemen. Als ik het moet omschrijven dan gaat mijn werk over het maken van omgevingen. Dat zijn op zichzelf staande ruimtes die een leefomgeving – habitat – zijn voor objecten en materiaal. Dat gegeven komt altijd terug. Ik voel mezelf ook meer een bouwer van condities die daarna op zichzelf staan, het gaat ook om de handeling. Als ik mezelf toch een label moet geven dan is het installatiekunstenaar. Ik kan me ook niet voorstellen dat ik tweedimensionaal zal werken. Als er sprake is van een afdruk of print, dan maakt dat onderdeel uit van de installatie.

Hoe zou je je praktijk willen omschrijven?
Hoe zou je je praktijk willen omschrijven?

Was er een speciaal moment of iemand die je inspireerde om kunstenaar te worden?

Ik kwam er pas laat achter dat ik kunstenaar ben, zo rond een jaar of 22. Wel wist ik van jongs af aan dat ik een maker ben. Het begon met dansen en ballet, daar kon ik helaas niet mee verder en toen ben ik MBO theatervormgeving gaan doen. Het maken van kostuums beviel goed, ik werkte in een hoedenatelier in Den Haag en wilde verder in de mode. Het liep anders en ik kwam in Maastricht op de academie terecht. Tijdens de propedeuse kwam ik in aanraking met verschillende disciplines die me allemaal goed lagen, behalve beeldende kunst. Daarom heb ik daarvoor gekozen. Ik begreep het niet, maar voelde wel de noodzaak om te maken, het te begrijpen en te verkennen. Zo kwam ik erachter dat ik eigenlijk beeldend kunstenaar ben. Nog steeds doe ik veel dingen tegelijk, ik geef les, ik dans, ik werk in een restaurant, ik ben mantelzorger, ik ben vrijwilliger en in de zomer werk ik bij een ecocamping in Slovenië. Ik heb dat nodig om kunst te kunnen maken al komt het niet letterlijk terug in mijn werk. Dat heeft ook met isolatie te maken, als ik alleen maar in het atelier zou zitten zou dat bij mij niet werken. Andere ervaringen voeden me als mens en daaruit haal ik mijn inspiratie als kunstenaar.

Waarom is het een goed moment voor jou om aan Inversie mee te doen?

Ik heb 10 jaar gestudeerd op verschillende plekken en was al tijdens mijn bachelor en master bezig met diverse projecten. Mijn netwerk is heel breed door in verschillende steden te werken. Het werd tijd voor een geconcentreerd en specifiek netwerk in Brabant. Ik had ook behoefte om even op pauze te gaan om een fundament te leggen. Het werd nu belangrijk om mijn eigen praktijk te beschouwen en na te denken wat ik daarover naar buiten wil brengen. Mijn werk zit soms in een bubbel en dat vraagt om het zoeken naar een vertaling om toch naar buiten toe te kunnen communiceren. Wat voor mij vanzelfsprekend is hoeft dat niet voor anderen te zijn. Samen met mijn mentor Klaartje kijk ik terug om te zien waar ik nu sta. Reflectie dus. Maar ook het samenzijn met de groep is van belang; ik miste mijn medestudenten en voelde me op bepaalde momenten alleen. Dat ga ik nu zelf organiseren, maar dan wel passend bij mijn onderzoeksvragen.

Heb je ook ergens een hekel aan binnen je vakgebied?

Ik heb niet zo snel aan iets een hekel. Ik vind netwerken niet erg, administratie is niet erg, schrijven is leuk, zelfs het schrijven van aanvragen. Misschien is dat mijn valkuil en heb ik daardoor niet altijd voldoende focus. Ik wil en kan alles doen, maar dat werkt niet.

En als je mag kiezen en nergens rekening mee hoeft te houden. Waar kunnen we je dan aantreffen?

Dan drijf ik op water. Ik houd erg van zwemmen en drijven doe ik echt het liefste van alles. Dan voel ik me veilig. Mijn werk bevat ook vaak water. Maar dat heeft een totaal andere functie die zelfs verstorend kan werken. Misschien is dat wat ik graag doe? De contradictie opzoeken.

Waar zouden we je werk de afgelopen tijd gezien kunnen hebben?

Ik ben nog steeds bezig met hetzelfde onderzoek naar DBS, Deep brain stimulation, een behandelmethode die mijn vader heeft. Met DBS worden er electroden in de hersenen geplaatst die elektrische signalen afgeven waarmee klachten kunnen afnemen. Onlangs heb ik een tussentijdse presentatie hiervan laten zien in het Hedendaags Kunstkabinet in Den Bosch. Het is beeldend onderzoek in de eerste fase en het zal nog heel lang duren voor het klaar is. Ik onderzoek wat de relatie is tussen object en gebruiker, en vervolgens wat de functie is van het medisch technisch onderdeel als dit het lichaam heeft verlaten. Wat is er dan mee mogelijk?
Het is een proces op zichzelf met veel mails versturen om tot dit soort materiaal toegang te krijgen. Heel tof een eigen project uit te voeren, maar je moet dan wel alles zelf organiseren. Daarom is mijn werk zo steriel want in mijn hoofd is het totale chaos.

Waar ben je op dit moment mee bezig?

Een ander project dat ik tijdens Inversie begon te ontwikkelen heet Hold Me as Long as You Can. Het is een overlappend onderzoek naar materiaal en tegelijkertijd een goed voorbeeld hoe mijn ideeën ontstaan vanuit het dagelijks leven. Ik noem dat mijn huis, tuin en keukenverhalen. Elke week ga ik langs mijn oma die alzheimer heeft. Misschien is zij wel mijn inspiratiebron en degene die me heeft aangezet tot kunstenaar. Vroeger gingen we samen kleien, schilderen en bakten ook koekjes. Hiervoor maakten we speciale versieringen van suiker en dat was mijn favoriete onderdeel. Nu zijn er dingen veranderd in haar geheugen en weet ze niet meer hoe ze die genegenheid vast kan houden. Haar geheugen lijkt wel van suiker, iets wat langzaam zijn vorm verliest. Het is mijn wens om met suiker als materiaal een werk te maken. Daarom volg ik nu een patisserie cursus om meer over suiker [Isomalt] te leren. Bij de cursus zijn ze super enthousiast over mijn plan, het is ook een bijzonder materiaal, heel stevig en je kan er alles van maken al is het wel moeilijk. In Nederland is het suikerkunstvak bijna uitgestorven.
Zo ontstaat dat dus. Een idee, dan een onderzoek, het verwerven van aanvullende kennis en vervolgens het maken. Het gaat dan niet meer om mijn oma, of dat moment uit het verleden, maar wel om het gevoel dat te weeg is gebracht ofwel hoe geheugen vorm kan verliezen.

Waar ben je op dit moment mee bezig?
Waar ben je op dit moment mee bezig?

Wat zijn je plannen voor de verre toekomst?

Dat is lastig om nu te zeggen, ik zou wel mijn PHD willen halen. Ik wil mijn projecten onafhankelijk uitvoeren en wetenschappelijk onderzoek doen, connecties leggen met andere disciplines. Maar eigenlijk ben ik niet zo goed met de toekomst, die loopt toch altijd anders dan gepland.

Mentor Klaartje Esch over Froukje

Soms heb je als mentor de kans om een langere tijd met iemand te werken, zoals ik nu met Froukje die ik als kunstenaar lang ken. Haar afstudeerwerk interesseerde me; er zit een subtiele kracht in haar werk dat me intrigeerde. Ik leerde haar beter kennen in het Apprentice Master programma, waar ze na het afstuderen aan mee deed. Het is heel prettig om weer met haar te kunnen werken bij Inversie. Froukje werkt heel onderzoekend en haar werk is heel persoonlijk omdat het gebaseerd is op haar herinneringen en ervaringen. De onderzoekende aard in haar werk is de basis van hoe we te werk gaan tijdens onze mentorgesprekken. Samen met haar bekijk ik hoe al die elementen zich tot het werk verhouden en hoe dat naar een volgend niveau wordt gebracht. Van deze vertaalslag van innerlijke reflecties naar installatie, daar ben ik graag dichtbij getuige van.

Tekst: Esther van Rosmalen
Beeld: Marcel de Buck

meer info over Froukje

Meer over Inversie