Zuiderlucht interviewt Jenny van den Broeke

Dit artikel verscheen op 2 februari 2018 in een speciale bijlage over talentontwikkeling bij het blad Zuiderlucht, en werd geschreven door Stan van Herpen.

Niet iedere maker staat regelmatig stil bij zijn eigen ontwikkeling, bij velen is het creatieve proces zo’n evident en organisch onderdeel van hun leven dat ze vooral intuïtief blijven scheppen. Maar dat is bij Jenny van den Broeke (Goes, 1983) niet het geval, die schuift bij het woord talentontwikkeling meteen naar de rand van haar stoel. “Misschien omdat ik als maker al snel het gevoel heb dat ik teveel vast zit in een kader, dat mijn keuzes te veel worden gevormd door wat er al is.” Ze weet zelf ook niet zo goed welke functiebeschrijving we aan haar naam kunnen koppelen in dit verhaal. “Ik ben een ‘slasher’, als mensen aan mij vragen wat ik doe, dan ben ik animatiefi lmer/documentairemaker/ av-kunstenaar/producent/digital storyteller en nog wat dingen.”

Animaties maak je grotendeels achter de computer. Maar ze ontdekte tijdens haar studie aan AKV|St.Joost al dat ze haar leven niet wilde slijten tussen de vier muren van een atelier. “Ik wil gevoed worden door de realiteit.” Gevraagd naar een belangrijk moment in haar ontwikkeling, noemt ze de kennismaking met de technieken van virtual reality, een jaar of drie terug. “Dat bood weer mogelijkheden om me los te weken van vaststaande patronen. Animatie, fi lm, dat zijn eigenlijk best passieve media, ik zoek liever de cross-overs op. Ook omdat ik als maker onderdeel wil zijn van een netwerk en de samenleving.”

“Dat past ook bij mijn karakter, ik voel me graag persoonlijk betrokken bij mijn onderwerp. Sommige makers hebben duidelijk een eigen artistieke stijl, een waarmerk. Dat heb ik minder, mijn handschrift vind je meer terug in de inhoudelijke keuzes die ik maak, en de gevoeligheid voor mijn omgeving. Ik moet me aan mensen kunnen scherpen.”

Hoe dat in zijn werk gaat, jezelf als maker aanscherpen, vindt ze lastig uit te leggen. “Jenny de maker en Jenny de mens zijn in dat proces moeilijk uit elkaar te houden.
Persoonlijke ontwikkeling is tegelijkertijd een artistieke ontwikkeling en andersom. Ik heb bijvoorbeeld de neiging om nogal krampachtig met mijn omgeving om te gaan, ik ben sterk gericht op orde. Dat zie je terug in mijn artistieke proces en in het eindproduct. Ik wil mezelf vaker loslaten, ik moet leren de verrassing toe te laten.”

“Bij Ver Binnen, de virtual realityinstallatie die ik onlangs maakte over schizofrenie, kozen we er bewust voor geen storyboard te gebruiken. De totstandkoming was tamelijk chaotisch en ik heb geprobeerd die chaos zoveel mogelijk te omarmen. Op een gegeven moment crashte de computer met al het beeldmateriaal dat we tot dan toe ontwikkeld hadden. Dat bleek uiteindelijk een zegen, de crash leverde precies de vervormde beelden op die we nodig hadden.”

Ver Binnen is een indrukwekkende en beklemmende VR-installatie die je als gebruiker het gevoel geeft je in het hoofd van een schizofreniepatiënt te bevinden. Ze ontwikkelde de installatie als onderdeel van het talentontwikkelingstraject Playgrounds Next, de audiovisuele TalentHub die wordt ingevuld door Playgrounds, een landelijk festival dat zich onder andere richt op
digitale animatie. Jenny van den Broeke grijpt Playgrounds Next aan om zich weer meer op het regisseren van visuele producties te richten, waar ze de afgelopen jaren als medeoprichter van het succesvolle Bredase animatiecollectief Studio APVIS vooral als producent actief was. “Ik wil uiteindelijk toch eerst en vooral een verhalenverteller zijn.”

Op de vraag of anderen haar eigenlijk wel kunnen helpen bij haar persoonlijke ontwikkeling, geeft ze aan dat ze in ieder geval kunnen helpen bij het creëren van de optimale omstandigheden. “Voor mij gaat het om aandacht, om mensen die de juiste vragen aan me stellen, zoals bijvoorbeeld bij de loopbaananalyse die ook onderdeel is van het traject. En het delen van netwerken, zodat ik weer in contact kom met andere inspirerende mensen die mijn gedachten en ideeën scherpen. En uiteindelijk heb je toch gewoon ruimte nodig, ruimte in de vorm van tijd en rust.”

NIET ALLEEN JONGE MAKERS

Playgrounds, het Nederlandse festival voor het (digitale) bewegend beeld, besteedt al sinds de oprichting tien jaar geleden veel aandacht aan talent. Sinds een jaar onder meer in de vorm van Playgrounds Next, waarbij drie talenten intensief en op maat worden begeleid, zowel artistiek-inhoudelijk als zakelijk. Jenny van den Broeke is een van die drie. Had zij nog wel begeleiding nodig? Paulien Mandos, mede-projectleider van Playgrounds Next: “We kozen voor Jenny omdat ze een goed plan had en een heldere artistieke visie. En omdat we ook iemand deze mogelijkheid wilden bieden die al langer in het vak bezig is. Talentontwikkeling is niet alleen voorbehouden aan jonge makers, ook een vijft igplusser kan een nieuw interessant pad inslaan. Dat klinkt als een open deur, maar in de praktijk zie je dat de aandacht toch meestal uitgaat naar jonge makers.” Jenny van den Broeke won wereldwijd prijzen met haar documentaire Blinde Liefde en stort zich sinds een paar jaar op virtual reality. Zoals recentelijk met de installatie Ver Binnen, over de belevingswereld van iemand met schizofrenie. ’Ik zoek het liefst de crossovers op, ik wil als maker onderdeel zijn van een netwerk en de samenleving.’